TÜRK FİLMLERİNDE GÖÇ OLGUSU

Beyaz Perdeye Yansıyan Hayatlar

Faruk Kaya

Sinema, yaşanmış olan veya yaşanabilecek her şeyi konu alan bir sanattır. Kavimler Göçü gibi çağ açıp çağ kapatan tüm dünyayı etkileyen önemli bir olay olan göçleri de konu almıştır. Türkiye'de 1950'li yıllarla birlikte başlayan kente göç olgusu, zamanla sosyolojinin temel konularından birini oluşturmuştur. Sinemada kentleşme olgusunun ele alınması da ancak 1960'lı yıllarla birlikte görülmüştür.

Türkiye’de kırsaldan kente iç göçü konu alan Halit Refik’in “Gurbet Kuşları” (1964) ilk filmdir. Bu film: Kahramanmaraş'tan, İstanbul'a göç eden bir ailenin dramını anlatıyor. Aile, büyük umutlarla İstanbul'a geliyor. Kent ve kentteki yaşam aile bireylerini farklı biçimde etkiliyor, zamanla aileden kopmalar başlıyor. Aile İstanbul’a taşınırken, Maraş’taki hemşerilerinden daha üst konuma geleceklerini düşünürler. Aynı yıllarda yurtdışına olan işçi göçleri de geçim sıkıntısı çeken bireylerin orada çalışıp biriktirdikleri ile memleketlerinde daha iyi yaşayacaklarını düşünmeleri ile olmuştur.

1972’de “Dönüş” filminde de Almanya’ya para kazanmak için giden İbrahim’in geride bıraktığı köy hayatına yabancılaşmasıyla tamamen yalnızlaşan eşi Gülcan’ın köy halkından baskı görmesi ve çocuğunu kaybetmesine kadar gider. İbrahim geçte olsa döner fakat başka bir hayat kurduğunun kanıtlarıyla.

Bu filmde olduğu gibi insanların para kazanmak için ettikleri göçler göç eden insanların farklı bir yaşam tarzı ile karşılaşmasıyla birlikte eski yaşadıkları yerlere yabancılaşmalarıyla sonuçlanmıştır. Örneğin şuan da ilk olarak 2 bin 500 Türkün göç ettiği Almanya'da, bugün üçüncü nesle ulaşan yaklaşık 3 milyon Türk bulunuyor.1980'lerdeki bir film olan“Züğürt Ağa”

Ağanın köylüler tarafından kandırılıp hiçbir şeyinin kalmamasıyla İstanbul’a göç etmesini ve orada yaşam şartlarına alışamadığı için yaşadığı zorlukları anlatmaktadır. Genellikle bu dönemdegelenlerin nerede ve nasıl yaşayacağısorun olmuştur.