HAM MADDE, ÜRETİM VE PAZAR İLİŞKİSİ

Harun Yüksel Tokgöz

Cem Turhan

Bu yazıda ham madde, üretim ve pazar arasındaki ilişkiyi anlatacağız.

Bu ilişkinin daha iyi anlaşılması için ilk önceticareti tanımlayalım. Ticaretin en basit tanımı: Mal veya hizmetin alınıp satılmasıdır. Ticareti oluşturan unsurlar; ham madde,üretim ve pazardır. Bu unsurlar birbirine bağlıdır ve bir döngü içerisindedirler. Birbirlerini beslerler ve birindeki aksaklık tüm sistem için sorun oluşturur. Bunu daha somut hale getirmek gerekirse, bugünlerde bütün dünyayı saran Covid-19 virüsü nedeniyle insanlar kendilerini dış dünyadan olabildiğince izole etmiş, karantina altına almıştır. Bunun sonucu olarak da pazar zarar görmüştür. Ham madde olarak alınan kahve çekirdekleri işlenmiş, satışa hazır hale gelmiştir ama pazar, salgın yüzünden daraldığı için ürünün satılacağı yeterli tüketici bulunamamış, dünya çapındaki bir işletme olan Starbucks farklı ülkelerdeki binlerce şubesini geçici olarak kapatmıştır ve ekonomik olarak zarar görmüştür.

 Günümüzde globalleşen dünyada ham madde, üretim ve pazariç içedir. Geçmişte olduğu gibi ham madde, üretim ve pazar tek bir ülkede toplanmaz. Çünkü buna gerek yok. Taşımacılığın bu kadar geliştiği bir dünyada, ticaret için artık siyasi sınırlar kaybolmaya başlıyor.

Globalleşmekten bahsetmişken biraz da tartışalım. ‘Acaba globalleşme tamamıyla bize fayda mı sağlıyor?’

İlk olarak ‘kolay iş gücü’ hakkında konuşalım. Bu tabir göründüğü kadar masum değil aslında. Özellikle Sanayi Devrimi’nden sonra ham maddeyi işlemek ve maksimum düzeyde kâr elde etmek içininsanlar gerçek anlamda köle gibi çalıştırılmış ve kadın, çocuk, erkek ayrımı yapılmamıştır. Teknolojinin ilerlemesiyle bugünkü dünya oluşmuştur. Gelişen ulaşım, haberleşme ve ticaret ağıtüm dünyayı bir pazar haline getirmiş ve kâr miktarlarını artırmıştır. Buna karşılık, ulaşımın bu kadar ilerlemesi sonucunda Çin’deki bir kişinin hastalığının tüm dünyayı tehdit ettiğini görüyoruz.

Sonuç olarak ham madde, üretim ve pazar iç içe geçmiş yapılardır ve ayrı düşünülemezler. Aynı zamanda globalleşmenin, insani ve ticari açıdan riskleri olsa da globalleşmenin ticaret için yadsınamaz bir önemi vardır. Dünya, bugünkü halini coğrafi keşifler ile gelişen ticaret ağına ve Sanayi Devrimi ile hızlanan ham madde, üretim ve pazar arayışına borçludur.